مقایسه بهره‌وری عوامل تولید در سیستم‌های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت و نشتی در مزارع سیب‌زمینی کبودراهنگ استان همدان

  روند رشد جمعیت و محدودیت منابع تولید، ضرورت و اهمیت ارتقاء بهره­وری این منابع را بیش از پیش نمایان می­سازد. با توجه به محدودیت منابع آب و خاک، تنها راه ارتقاء کمیت تولیدات کشاورزی افزایش اثر عوامل تولید است که در پژوهش حاضر در مورد محصول سیب­زمینی در دو سیستم آبیاری بارانی و نشتی تحت مدیریت زارعین مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش با روش نمونه­گیری طبقه­بندی شده و با تکمیل پرسشنامه از 95 سیب­زمینی­کار در منطقه انجام شده است. مقدار آب مصرفی در سیستم نشتی با استفاده از دستگاه WSC فلوم و در سیستم بارانی که از نوع کلاسیک ثابت بود با استفاده از نصب کنتور در ابتدای قطعات و در سه مرحله، با اندازه­گیری دبی آبپاش­ها انجام شد. در سنجش بهره­وری نهاده­ها از تابع تولید استفاده شد.  برای این هدف و به منظور تعیین رابطه محصول با نهاده­های تولید، تابع تولید کاب داگلاس به کار رفت. بر اساس نتایج حاصله، در سیستم آبیاری بارانی میانگین بهره­وری بذر و کود فسفات به ترتیب 9/10 و 1/169 کیلوگرم محصول برای هر کیلوگرم بذر و کود فسفات و بهره­وری آب، 5/6 کیلوگرم محصول در هر مترمکعب آب اندازه­گیری شد. در سیستم آبیاری نشتی میانگین بهره­وری بذر و کود فسفات به ترتیب 8/9 و 6/158 کیلوگرم محصول برای هر کیلوگرم بذر و کود فسفات بود. بهره­وری آب در این روش آبیاری سه کیلوگرم محصول در هر متر مکعب آب به دست آمد. بنابر این ضرورت دارد برای  افزایش بهره­وری عوامل تولید و استفاده بهینه از منابع آبی از روش­های نوین آبیاری بجای روش آبیاری نشتی استفاده شود.